Mina Nath (z domu Rand)

Urodziła się w Tarnowie w 1918 r. Jej ojciec zmarł kilka miesięcy wcześniej. Kiedy Mina miała trzy lata, zmarła też jej matka. Dziewczynka została oddana do sierocińca, jak wtedy nazywano domy dziecka, w którym pobyt wspominała później jako okres wielkiej szczęśliwości. Jej życiorys, spisany w 2003 r., jest bardzo typowym przykładem losu żydowskiej dziewczyny, żyjącej w Polsce (Tarnów) w okresie międzywojennym, a następnie po zajęciu Polski w 1939 r. przez Niemców.

I pewnie nikt by o niej dziś w Tanowie nie wiedział, gdyby po wielu latach nie przyjechał tu jej daleki krewny z Kanady.

Ale po kolei. Młoda Mina bardzo pragnęła być pielęgniarką. Jednak kierownictwo sierocińca starało się, by swym podopiecznym zapewnić tylko najprostsze wykształcenie. Czternastoletnia Mina uciekła więc z sierocińca i z pomocą znajomych zamieszkała w jakimś kącie szpitala. Kolejne lata pracy przynosiły jej coraz wyższe szpitalne stanowiska.

Kiedy wybuchła druga wojna światowa, wielu młodych Żydów (wśród nich znalazła się Mina) uciekło przed Niemcami na wschód Polski, który tymczasem zajęli Sowieci. Tam poznała swego przyszłego męża, Henryka Natha. Niebawem Sowieci rozpoczęli wywózkę obywateli polskich na Sybir. Henryk pracował ciężko w tajdze przy wyrębie drzewa, jej – jako pielęgniarce – wiodło się znacznie lepiej.

Kiedy skończyła się wojna, oboje wraz z trzyletnim synkiem wrócili do Tarnowa. Ale tu nie znaleźli już swych rodzin, wszyscy zginęli z rąk Niemców. Nathowie zdecydowali się na emigrację do Wenezueli, gdzie mieli krewnych. Tam Mina przeżyła szczęśliwie do później starości (zmarła w 2014 r.). Jednak wcześniej postanowiła opisać swe życie w formie olejnych obrazów. Jej malarskie prace można dziś oglądać m.in. w polskiej ambasadzie w Caracas i w Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.

W 2017 r. w Tarnowie zamieszkał Gerald Vineberg, krewny Miny. Sprowadził tu jej dwadzieścia dziewięć obrazów, które były eksponowane w piwnicznej Galerii Jerzego Sztylera, a część z nich została przekazana na rzecz Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie.

Planowane jest przekazanie tej kolekcji do Muzeum Ziemi Tarnowskiej.