<<< powrót

Eliasz (Eljachu) Goldhammer

Urodzony w 1951 r. w Dynowie prawnik i działacz samorządowy. Na przełomie XIX i XX w. był postacią szczególnie w Tarnowie poważaną. Z wielkim szacunkiem pisze o nim przedwojenny premier Wincenty Witos w Moich wspomnieniach.

Był radnym miejskim, zastępcą burmistrza, a od 1906 r. wiceburmistrzem Tarnowa. W tym czasie na terenie Galicji panował nieformalny zwyczaj powoływania/wyboru na wiceburmistrza przedstawiciela społeczności żydowskiej, jeśli w danej miejscowości była ona bardzo liczna. W Tarnowie Żydzi stanowili wówczas blisko 40% obywateli. W niedalekim Brzesku, gdzie Żydów było procentowo znacznie więcej, mieszkańcy wybrali na burmistrza Żyda Henocha Klapholza. Jak można wyczytać w dawnych dokumentach, okazał się on najlepszym burmistrzem w dziejach tego miasta. Goldhammer był równie zasłużonym na fotelu wiceburmistrza. Za jego kadencji bardzo ożywiło się życie gospodarcze miasta, doprowadził on do dokończenia Nowej Synagogi, rozbudował szpital żydowski, doposażył tarnowski teatr. Przez lata był prezesem Rady Nadzorczej Towarzystwa Kredytowego dla Handlu i Przemysłu. Stąd też jemu dedykowano honorową tablicę wmurowaną w ścianę przedsionka żydowskiego Banku Kredytowego wzniesionego przy ulicy Zdrojowej 5 (1890 r.). Na przeciwległej ścianie zawisła zaś tablica poświęcona prezesowi tego Towarzystwa, a przede wszystkim przewodniczącemu tarnowskiej gminy żydowskiej, Hermanowi Merzowi.

Eliasz Goldhammer był nie tylko prawnikiem i aktywnym działaczem społecznym, wygłaszał też odczyty na tematy literatury światowej, promował ruch tzw. postępowych Żydów – haskalę, udzielał się w ruchu politycznym na rzecz równouprawnienia Żydów w życiu społecznym, założył Żydowską Partię Narodową.

Po jego śmierci (1912 r.) Rada Miejska zmieniła w 1913 r. nazwę, reprezentacyjnej ulicy tzw. Nowego Żydowskiego Miasta, Zdrojowej, na ulicę Eliasza Goldhammera. Z przerwą w latach okupacji (wówczas Niemcy przemianowali ją na Wehrmachtstrasse), nazwa ta zachowała się do dziś.

<<< powrót

Galeria

Portret Eliasza Goldhammera w albumie włodarzy miasta Tarnowa ofiarowany gminie miasta Tarnowa przez Mariana Heinza naczelnika kancelarii Magistratu w styczniu 1932 r.

Muzeum Ziemi Tarnowskiej, MT-H/842